Bloodflow restriction training

Bloodflow restriction training

Wanneer u de fitnesszaal bezoekt bij het SMC Flevoland ziet u regelmatig patiënten die aan het trainen zijn met banden om de armen of benen. Deze patiënten zijn bezig met een zogeheten occlusie training of bloodflow restriction training (BFR). Dit is een vorm van oefentherapie waarbij wij door inzet van een met lucht opgepompte band (vergelijkbaar met de band van een bloeddrukmeter) hoog om het been of arm, verminderde lokale zuurstofleverantie creëren. Dit komt doordat de bloedtoevoer door de druk van de band beperkt wordt.

De behandelvorm is al in de jaren ‘60 bedacht onder de naam Kaatsu training. In veel gevallen werd er toen nog gebruik gemaakt van strakke licht elastische banden wat tot overmatige afknelling kon leiden. In een later stadium is vanuit de revalidatie interesse ontstaan in deze vorm van trainen. Er is er veel onderzoek gedaan naar de veiligheid en de effectiviteit van deze vorm van trainen én waarom deze resultaten optreden in het lichaam. Uit deze onderzoeken is gebleken dat BFR-training uiterst veilig is om in te zetten en er met minder zware weerstand een flinke toename van spiermassa te bereiken is. De vorm van trainen kan bij iedereen worden ingezet, maar heeft voornamelijk extra positieve effecten bij bepaalde klachten/aandoeningen en voor bepaalde doelstellingen. Onze fysiotherapeuten zetten deze vorm van therapie vooral in kort na operatie of bij klachten waar te hoge belasting van spieren of gewrichten tot een toename van klachten kan leiden.

Doordat wij met minder zware belastingen toch voor een optimale trainingsprikkel kunnen zorgen, die zorgt voor de aanmaak van meer spiermassa, is BFR een perfect hulpmiddel voor mensen die nog niet zwaarbelast kunnen worden. Denk hierbij aan mensen die na een operatie moeten revalideren, mensen met gewrichtsklachten, peesklachten of na een lange periode van inactiviteit. Zo tonen enkele studies ook pijndempende eigenschappen aan tijdens het trainen zoals bij patellofemorale dysfunctie (knieschijf klachten). Vanaf het moment waarop iemand weer laagdrempelig mag gaan trainen kan direct met BFR gestart worden. Zo is er zelfs een onderzoek geweest naar de werking van BFR zonder enige vorm van trainen in de eerste fase na een voorste kruisband reconstructie. Uitkomst: de BFR-groep verloor significant minder spiermassa in de bovenbeenspieren ten opzichte van de controlegroep tijdens de periode van verminderde activiteit.

BFR wordt niet alleen in de revalidatie ingezet, maar onder andere ook binnen de topsport om in een korte periode een grote hoeveelheid spiermassa op te bouwen. De in Nederland nog redelijk onbekende vorm van therapie kan dus wel als een innovatie binnen spiertraining en oefentherapie gezien worden en wordt in vooruitstrevende landen binnen revalidatie en training zoals de Verenigde staten en Australië uitgebreid ingezet.

De onderliggende theorie waarom BFR zulke goede resultaten geeft bij spiertraining zit hem in meerdere factoren. Als eerste speelt metabole stress een rol binnen het opbouwen van spiermassa. Door de fysieke belasting tijdens het trainen ontstaat er een toename van lactaten en metabolieten (afvalstoffen). Het lichaam reageert op deze metabole stress door o.a. een bepaalde hoeveelheid groeihormoon aan te maken, benodigd om het lichaam spiermassa te laten aanmaken. Ook is er een toename van testosteron zichtbaar (ook van belang bij spieropbouw). De korte pauzes die aangehouden worden tijdens het trainen, het verminderen van de zuurstofaanvoer en het vermoeilijken van de afvoer van metabolieten zorgt ervoor dat deze metabole stress maximaal plaats vindt. Tevens wijst onderzoek uit dat het trainen met BFR de toename van satellietcellen (cellen die zich kunnen vormen tot spierweefsel) per spiervezel tot wel 300% laat toenemen. Deze cellen zijn weer van belang bij het opbouwen en vernieuwen van spierweefsel doormiddel van een verhoogde eiwitsynthese. Zo kunnen toenames in lokale spiermassa worden bereikt van meer dan 35% in 5 dagen. Iets wat met reguliere spiertraining onmogelijk is.

Voorafgaand aan de start van BFR-training doen wij een occlusie-test met een doppler om uit te vinden wanneer er sprake is van 100% occlusie in het been. Binnen ons BFR-trainingsprotocol maken wij gebruik van 80% occlusie die wij middels een drukmeter zorgvuldig kunnen instellen.